Tokat Mevlevihânesi
12 Ocak 2019Vücuttan Ödem Atma Yolları
12 Ocak 20191. Tragedya (Trajedi)
- Kökeni Eski Yunan edebiyatına dayanır. Klasisizm akımının tiyatro türüdür.
- Seyircilerin korku, acıma gibi duygularının coşturulması ile kötü tutkularından arındırılması sağlanır. (katharsis)
- Konu olarak tarih ve mitoloji seçilir. Kişiler seçkin kişiler, tanrılar, tanrıçalardır.
- Dil olarak mükemmele yakın bir dil kullanılmaya özen gösterilmiştir.
- Eserlerde üç birlik kuralına uyulur. (Üç birlik kuralı, aynı olayın aynı mekânda ve aynı zamanda gerçekleşmesidir.)
- Olayın yirmi dört saat içinde geçmesi gerekmektedir.
- Teorisini Aristo Poetika isimli eserinde yapmıştır.
- En önemli temsilcileri Racine ve Corneile’dir.
2. Komedya
- Köken olarak eski Yunan edebiyatına dayanır.
- Kişilerin, olayların komik unsurlarla anlatılması esasına dayanır.
- Komedyalar da üç birlik kuralına göre yazılmıştır.
- Kişiler günlük hayatta yer alan sıradan kişilerdir.
- Dil kaba, yer yer argo ifadelerle doludur.
Komedya Çeşitleri
- Karakter Komedyası: Her yerde rastlanan insan kusurlarını anlatır. (Moliere- Cimri)
Töre Komedyası: Toplumun bozuk yönlerini hicveden komedyadır. (Şinasi- Şair Komedyası, Moliere)
Entrika Komedyası: Güldürü amacıyla yazılan ve şaşırtıcı tesadüflere yer verilen komedyalardır.
3. Dram:
- Gülünç durumları, acıklı olaylarla, ince ve güzel olaylarla iç içe anlatan tiyatro türüdür. 18. yy.’ın sonlarında romantizmle ortaya çıkmıştır.
- Dram tiyatrosunda kişiler toplumun her tabakasından olabilir. Soylular, halk, dilenciler hep iç içedir.
- Üç birlik kuralına uyulmaz.
- Acıklı, gülünç, güzel ya da çirkin özellik taşıya her olay dramın konusu olabilir.
- En önemli temsilcisi Shakespeare’dir.
4. Melodram:
- XVIII. yy’da Fransa’da yaygınlık kazanmıştır.
- Müzikal arka planla beraber düz konuşmanın da kullanıldığı oyunlardır.
- Gilbert de Pixécourt ortaya çıkarttı.
- Trajedinin yozlaşmış halidir.
- Beden kullanılır. Pandomime ait ögeler vardır.
- Devrimci bir ruha sahiptir.
- Birey önemlidir. Fransız İhtilali’nin ruhunu yansıtır.
5. Epik Tiyatro:
- Siyasal amaçlıdır. Bertolt Brecht kurmuştur.
- Marksist özellik gösterir.
- Göstermecidir. Seyirciyi de oyuna katar.
- Önemli olan seyircinin sorunları sorgulamasıdır.
- Yabancılaştırma estetiği kullanılır.
- Sebep-sonuç ilişkisi yoktur.
- Projeksiyon ve film makinası gibi gereçlerden yararlanılır.
6. Absürt Tiyatro:
- II. Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıkmıştır.
- Saçmalık ön plandadır.
- Umutsuzluk havası bu tiyatronun doğmasına sebep olmuştur.
- Yaşamın aykırılığı, umutsuzluk, ölümler, kurtuluş umudu, parçalanmışlık genel temalardır.
- Nedensellik ve mantık yoktur.
- İletişimsizlik ve yabancılaşma ön plandadır.
- Karşı-tiyatro/oyun/kahraman
- Öykü yoktur.
- Samuel Beckett, Arthur Adamov, Jean Genet, Jean Tarieu